سیدا دانلود مقاله در مورد حکومت علوی و جریان های اجتماعی 25 ص

دانلود مقاله در مورد حکومت علوی و جریان های اجتماعی 25 ص

فرمت فایل دانلودی: .zip
فرمت فایل اصلی: .doc
تعداد صفحات: 25
حجم فایل: 54 کیلوبایت
قیمت: 6000 تومان

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 25 صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

‏حکومت علوی و جریان های اجتماعی
‏مقدمه‏
‏الف) استقرار عدالت‏
‏ب) استقرار آزادی اجتماعی‏
‏تشکل همسو‏
‏موضع امام‏
‏تشکلهای بی تفاوت یا چالشی‏
‏جبهه سوم: بی تفاوتها‏
‏موضع امام‏
‏الف) اندیشه‏
‏ب) رفتار‏
‏اشراف‏
‏عامل پنهان یا نفاق‏
‏حزب عثمانیه‏
‏خوارج‏
‏خاستگاه خوارج‏
‏موضع امام‏
‏قومیت حمراء‏
‏رویکردی دیگر از امام‏
‏ناکثین‏
‏خاستگاه ناکثین‏
‏موضع امام‏
‏قاسطین‏
‏موضع امام‏
‏
‏مقدمه
‏موضوع این نوشتار، موضع گیریهای امام علی(ع) در برابر جریانهای اجتماعی که در زمان
ایشان پدید آمدند یا تداوم یافته اند، است. شاخص درخشانی مانند امام علی(ع) هر زمان مورد
توجه انسانها، با باورهای متفاوت می باشد. این رویکرد بدین لحاظ است که امام، فردی است که
در همه ابعاد وجودی، انسانی ممتاز است و نیز از فرزانگان الهی است که فرصت حکومت کردن
برای وی پدیدار شده است. بعد سیاسی و اجتماعی زندگانی وی، به ویژه زمان زمامداریش، بیش
از هر فرازی، مورد پژوهش است. بر این اساس، جریانهای متفاوت اجتماعی، گرچه خود،
موضوع مهمی هستند که به لحاظ همانند بودن آنها در بستر زمان، همواره موضوع تحقیق و
بهره وری اند، لکن جریانهای اجتماعی زمان حکومتداری امام، از آن جهت که موضع گیریهای
حضرت را در پی دارد، از اهتمامی ویژه برخوردار است؛ زیرا، روش امام، الگوی هر زمان است.
‏از سوی دیگر، رویکردهای امام، گاهی به گونه ای متفاوت جلوه گر است که در نگاه نخست،
ممکن است میان آنها تضاد مشاهده شود.
‏تحلیل جریانهای متفاوت اجتماعی، غبار چشم ره رسیدگان را می زداید تا با دیده زلال بین و
حقیقت یاب بنگرند که این تفاوتها، به لحاظ تفاوت فضای سخن و تفاوت مخاطبان بوده است که
‏|406|
‏
هر یک، سخن مناسب خویش را می طلبیده است. این دو ویژگی، تحلیل جریانهای اجتماعی
زمان امام را، اهمیتی دیگر بخشیده است. قصد ما، تحلیل این جریانها است، ولی محدودیت حجم
نوشته چاره ای جز ایجاز و فشرده گویی، باقی نمی گذارد، گرچه امید است اخلال و کاستی در آن
راه نیافته باشد.
‏چون آشنایی به خاستگاه این جریانها، در تحلیل صحیح آنها، یاری می رساند، پیش از
پرداختن به جریانها، نگاهی به برخی خاستگاههای این جریانها، بایسته می نماید.
‏سوژه های فکری و فرهنگی و نیز موضع گیریهای سیاسی نهاد سیاسی جامعه، همواره، زمینه
خیزش جریانهای اجتماعی است. حکومتداری امام علی(ع) از شاخصه های منحصر به فردی
برخوردار است که زمینه حضور انواع جریانهای اجتماعی متفاوت و چه بسا متضاد را موجب
گشته است. در اینجا به دو ویژگی عمده اشاره می شود.
‏
‏الف) استقرار عدالت
‏از ویژگیهای مهم حکومت علوی، استقرار عدالت اجتماعی در ابعاد گوناگون فرهنگی و
اجتماعی و اقتصادی است. امام همام، برای مستقر ساختن عدالت، از هیچ تلاشی فروگذار نکرد،
بلکه به عنوان یک ارزش مهم بر آن پای فشرد و در هیچ شرایطی، از آن عدول نکرد. امام، در
استقرار عدالت در بعد اقتصادی، این رفتار را متبلور ساخت که اگر قرار بود اموال ِشخصی اش را
تقسیم کند، عدالت را محور قرار می داد تا چه رسد به اموال عمومی:
‏"لو کان المال لی لسویتُ بینهم فکیف و إنّما المالُ مال الله؛ ‏[1]‏
‏اگر مال، از خودم بود، مساوی تقسیم می کردم تا چه رسد به مالی که از آن ِخداست.">
‏حضرت، نه تنها از روز نخست بر این اصل پافشاری کرد، بلکه به اصلاح ِبی عدالتی های
گذشته نیز پرداخت:
‏"وَ الله! لو وَجَدته قد تزوج به النساء و ملک به الإماء، لرددتُهُ؛ فإنَّ فی العدل ِسعة و مَنْ
ضاق علیه العدلُ فالجورُ علیه أضیق؛ ‏[2]‏
‏به خدا سوگند! اگر بیابم که با بیت المال، همسر انتخاب کرده باشند و یا کنیزانی مالک
شده باشند، همه را باز خواهم گرداند، زیرا، در عدل، گشایشی است و آنان که از
عدالت در تنگنا باشند، ظلم بر آنان بیشتر تنگنا فراهم خواهد آورد.">
‏|407|
‏امام، در همان روزهای نخست حکومتی، اقدام به تجدید ساختار مدیریتی کرد. مدیران و
استانداران پیشین را که نوعاً، از میان بنی امیه و هواداران آنان بودند، تغییر داد و هیچ گونه
توصیه ای را در باره ابقای آنان نپذیرفت، حتی در مورد معاویه، از سوی مغیرة و حتی عبدالله
بن عباس، بارها پیشنهاد شد که "با توجه به قدرت وی، چند صباحی او را تحمل کن"، ولی امام، در
پاسخ آنان گفت: "من، دو روز، معاویه را تحمل نخواهم کرد."> ‏[3]‏
‏
‏ب) استقرار آزادی اجتماعی
‏آزادی اجتماعی در عرصه های گوناگون فرهنگی و سیاسی، از ویژگی مهم دیگر نظام سیاسی
امام علی(ع) است.
‏نهادهای سیاسی که از پایگاه مردمی بهره مندند، از استقرار آزادی اجتماعی هراسی ندارند،
بلکه این محور را در جهت اهداف ارزشی خویش دیده و از آن استقبال می کنند، در مقابل،
نهادهای سیاسی استبدادی و ضد ارزشی، هماره، از آزادی اجتماعی مردم در هراسند، زیرا،
آزادی اجتماعی به چالشهای وسیع برای آنان منتهی خواهد شد.
‏امام علی(ع) در استقرار آزادی اجتماعی، مردم را در انتخاب حکومت آزاد گذاشت و گفت،
پیمان و بیعت با من، با رضایت مردم باید صورت گیرد:
‏"و لا تکون إلّا عن رضا المسلمین؛ ‏[4]‏
‏بیعت با من، جز با رضایت مردم نباید باشد.">
‏امام مردم را در امور اجتماعی خویش، کاملاً آزاد گذاشت و سهیم کرد و امور عمومی را با
مشاوره و مشارکت مردم تحقق بخشید و در بیان خواسته ها و ابراز اندیشه ها، تا آن مقدار به مردم
آزادی داد که هر کس در هر شرایط، سخت ترین و تندترین سخن خویش را در حضور همگان،
حتی در حضور رهبری مطرح می کرد و از رفتار امام، انتقاد می کرد و امام هم نه تنها از انتقادها
برنمی آشفت، بلکه شفاف، خود را پاسخگو می دانست. به همین سبب، زیباترین شکل حکومت
مردمی، در حکومت علی(ع) شکل گرفت.
‏این دو شاخصه، به همراه ویژگیهای دیگر رفتار سیاسی امام، زمینه ساز جریانهای اجتماعی
گردید، جریانهایی که بسیاری از آنها، همگون نشان می دادند. این ویژگیها خاستگاه دو نوع
جریان همخوان و چالشی را موجب شد.
‏|408|
‏به دیگر سخن، این ویژگی، همان گونه که سبب شکل گیری یک جریان مهم اجتماعی
آرمان خواه شد، خاستگاه جریانهای چالشی و بی تفاوت نیز گشت که تحلیل هر دو گروه، پیامی
برای زمانهای مشابه است. این جریانها را در دو محور عمده، می توان بررسی کرد.
‏
‏تشکل همسو
‏ویژگیهای حکومتداری امام، زمینه شکل گیری یک طیف عظیم از هواداران و یاران امام شد.
احزاب و افراد آرمان خواه که به ارزشهای الهی و انسانی می اندیشیدند، تحقق آرمانهای خویش
را در روش امام مشاهده می کردند و به همین جهت، نه تنها از استقرار عدالت نمی رنجیدند و از
آزادی اجتماعی بهره وری سوء نمی کردند، بلکه عدالت را، یک آرمان ارزشی می دانستند و از
آزادی اجتماعی نیز به عنوان بستری مناسب برای رشد و بالندگی جامعه بهره می بردند.

 

پرداخت با کلیه کارتهای عضو شتاب امکان پذیر است.

سیدا دانلود مقاله در مورد مبارزه با فساد در حکومت علوی 41 ص

دانلود مقاله در مورد مبارزه با فساد در حکومت علوی 41 ص

فرمت فایل دانلودی: .zip
فرمت فایل اصلی: .doc
تعداد صفحات: 41
حجم فایل: 98 کیلوبایت
قیمت: 6000 تومان

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 41 صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

‏مبارزه با فساد در حکومت علوی (ع)
‏هدف و انگیزه از پذیرش حکومت‏
‏شرایط جامعه اسلامی در دوران خلیفه سوم‏
‏انواع مفاسد‏
‏شیوه های امام(ع) برای مبارزه با فساد موجود‏
‏الف) مبارزه با فساد در بعد نظری:‏
‏ب) مبارزه با فساد در بعد عملی:‏
‏1ـ موضوعات مربوط به خودکنترلی‏
‏2ـ موضوعات مربوط به نظارت و کنترل دقیق بر عملکرد کارگزاران‏
‏3ـ اقدامات عملی و برنامه اصلاحات‏
‏برکناری و عزل کارگزاران دوره عثمانی‏
‏دستگاه قضایی و مبارزه با فساد‏
‏مبارزه مستمر و پیگیر با فتنه و فساد‏
‏مبارزه با مفاسد اقتصادی‏
‏مبارزه با تبعیض و بی عدالتی‏
‏مبارزه با مفاسد اخلاقی و اجتماعی‏
‏مبارزه با تحریفات و انحرافات‏
‏مبارزه با خرافات و تحریف‏
‏مبارزه با بدعتها‏
‏بازرسی و نظارت عالی‏
‏دو نوع بازرسی و رسیدگی‏
‏پیگیری گزارش بازرسان و مأموران ویژه‏
‏شرایط و صفات بازرسان‏
‏حفاظت اطلاعات و حفاظت کارگزاران‏
‏نظارت عمومی‏
‏دولت کارآمد‏
‏مبارزه با فساد، اصلی ثابت برای دولتها‏
‏از اهداف بلند انبیا(ع) می توان "برقراری قسط و عدل در جامعه" و "حمایت
از محرومان و مبارزه با ستمگران" و "برقراری نظم و انضباط و حاکمیت قانون
عدل و قانون خدا در جامعه" و "برقراری امنیت فردی و اجتماعی" و "برخورد با
عوامل ناامنی و فتنه و فساد" و "ایجاد محیطی سالم و سازنده و پاک و شایسته
برای رشد استعدادها و فضایل" و "ارتقای سطح بینش مادی و معنوی جامعه
بشری" و "فضاسازی برای عزت و کرامت انسانها و تکامل الهی جامعه" را
شمرد.
‏البته، محدود کردن کارایی ادیان الهی به بُعد حکومت و برقراری اهداف
یادشده، بدون توجه به اهداف معنوی، همان قدر ناروا و ستم است که محدود
کردن مکتب انبیا(ع) به اهداف معنوی و رهبانیت و گوشه گیری و انزوای سیاسی.
هر دو دیدگاه، انحرافی و ناصحیح و نارواست. دیدگاه حق در باره مکتب انبیا(ع)
جامع نگری میان حیات دنیا و سعادت آخرت و ارتباط دنیا با آخرت و دین با
حکومت و برقراری عدالت آمیخته با تقوا و فضیلت و معنویت است.
باید اهداف بلند حکومت علوی(ع) را نیز در همین موارد، جست.
‏|254|
‏امام علی(ع) انگیزه خود را از پذیرفتن حکومت، برقراری قسط و عدل و
امنیت و دفاع از مظلومان و ستمدیدگان و مقابله با ظالمان و ستمگران و تقسیم
عادلانه بیت المال در میان مسلمانان و ایجاد زمینه های لازم برای رشد و پویایی
و عزت و سربلندی جامعه اسلامی و ... عنوان کرده و شهادتش نیز برای تحقق
چنین اهداف بلندی بوده است.
‏در این نوشتار، بیشتر، سعی خواهد شد تا گوشه هایی از اهداف بلند حکومت
علوی(ع) و شرایط و وضعیت و نیازها و شیوه های مبارزه آن حضرت با مفاسد
اجتماعی و سیاسی و فرهنگی، بازگو شود و راهکارها و سیاستهای آن حضرت
در برخورد با مفاسد گوناگون حکومتی، اداری، اجتماعی، سیاسی، ارائه گردد و
شرایط مطلوب و قابل قبول برای حکومت اسلامی تبیین گردد.
‏
‏هدف و انگیزه از پذیرش حکومت
‏با توجه به شرایطی که در بیست و پنج سال بعد از زمان رحلت رسول اکرم(ص) یعنی از سال
11 هجری تا سال 35 هجری در دنیای اسلام به وجود آمده بود و مجموعه اوضاع سیاسی و
اجتماعی و فرهنگی و انحرافات و تحریفهایی که مخصوصاً در ثلث سوم این دوران پدید آمده
بود و عناصر ناباب و ناسالم بر دنیای اسلام حاکم شده بودند و حکومت به جای شایسته سالاری و
لیاقت پروری به دست افراد ناباب و غیر مسؤول افتاده بود و بیت المال به عنوان تیول قشری
خاص از اربابان زر و زور و قدرت تبدیل شده بود و عدالت و مواسات و مساوات و برادری و
وحدت اسلامی از جامعه رخت بر بسته بود و ضعف و سستی و کسالت و تنبلی و تن پروری
جایگزین شجاعت و شهامت و فتوت و مردانگی شده بود و غیرتها و تعصبهای غلط جاهلی
مجدداً در پی احیا شدن بود و روابط جای ضوابط را گرفته بود، امام(ع) با توجه به شرایط موجود
و پیش بینی آینده در آغاز از پذیرفتن ولایت و حکومت سر باز زده و فرمود:
‏"دعونی و التمسوا غیری فانّا مستقبلون امراً له وجوه و الوان؛ ‏[1]‏
‏من را رها کنید و سراغ دیگری بروید، زیرا ما با امری روبه رو هستیم که دارای
چهره ها و شکلها و رنگهای گوناگون است.">
‏اما آنگاه که پذیرفت این بار سنگین را بر حسب وظیفه و تکلیف و امانت الهی بر دوش
‏|255|
‏
گیرد، فرمود:
‏"وَ اعلموا اِنّی ان اجبتکُم رکبت بکم ما اَعْلم وَ لَم اضغ الی قول القائل وَ عتَب العاتب؛ ‏[2]‏
‏اگر مهار مرکب حکومت در اختیار من قرار گیرد من طبق تشخیص و وظیفه خود
عمل خواهم کرد و گوش به حرف این و آن و یا ملامت کسی نخواهم داد و بر طبق
علم و دانایی و توانایی خود اقدام خواهم نمود.">
‏و آنگاه که حکومت را پذیرفت اهداف خود و فلسفه حکومت و برنامه ها و سیاستها و اصول
کار خود را در مواقع مختلف اعلام داشت که از آن جمله اینهاست:
‏1ـ مبارزه با سیری ظالم و گرسنگی مظلوم:
‏"لولا حُضورَ الحاضِر وَ قیامُ الحُجَّة بِوجود النّاصِر وَ ما اَخَذ اللهُ عَلی العُلَماء ان لا یُقارّوا
عَلی کظة ظالِم وَ لا سَغب مَظلوم لالقیت حَبْلها عَلی غاربها وَ لسقیت آخرها بِکأس
اَوَّلِها؛ ‏[3]‏
‏اگر گروهی برای یاری من آماده نبودند و حجت خداوند با وجود یاوران بر من تمام
نمی گشت و پیمان الهی با دانایان در باره عدم تحمل پرخوری ستمکاران و گرسنگی
ستمدیدگان نبود، مهار این زمامداری را به دوش می انداختم و انجام آن را مانند
آغازش با پیاله بی اعتنایی سیراب می کردم و در آن هنگام می فهمیدید که این دنیای
شما در نزد من از اخلاط دماغ یک بز ناچیزتر است.">
‏2ـ احیای دین و اصلاح طلبی:
‏"اللهُمَّ اِنّک تَعلم اِنَّه لَم یَکُن الذی کان مِنّا مُنافسة فی سُلطان وَ لا التِماس شیء من
فُضول الحُطام ...؛ ‏[4]‏
‏پروردگارا تو می دانی که مطالبه و اقدام ما برای به دست آوردن حکومت نه برای
تلاش و رقابت در میدان سلطه گری بوده و نه برای خواستن زیادتی از مال دنیا، بلکه
همه هدف ما ورود به نشانه های دین تو و اظهار اصلاح در شهرهای تو بوده است،
باشد که بندگان ستمدیده تو امن و امان یابند و آن کیفرها و احکام تو که از اجرا باز
ایستاده است به جریان بیفتد و بر پا گردد.">
‏3ـ اقامه حق و رفع باطل:
‏"وَ الله لهی احب الیَّ مِن امرَتِکُم الاّ ان اقیم حقّا او ادْفَع باطِلا؛ ‏[5]‏
‏|256|
‏به خدا سوگند این کفش بی ارزش، در نزد من بهتر از زمامداری بر شماست مگر اینکه
حقی را بر پا دارم یا باطلی را از بین ببرم.">
‏4ـ احیای معالم و ارزشهای عصر نبوی(ص):
‏"وَ اِنّ مَسیری هذا لَمثلُها فَلانقبنَّ الباطِل حَتّی یخرُج الْحَق مِن جنْبه؛ مالی وَ لقُرَیش؛ ‏[6]‏
‏و این مسیری که امروز در پیش گرفته ام مانند مسیری است که از روز اول برای
پیروزی اسلام به پیش گرفته بودم؛ قطعاً باطل را خواهم شکافت و حق را از پهلوی
آن بیرون خواهم آورد؛ قریش از من چه می خواهد ...">
‏5ـ شایسته سالاری و حکومت انسانهای شایسته:
‏"فَلیسَت تصْلح الرّعیة الا بِصَلاح الولاة وَ لا تَصْلح الولاة الا بِاستقامة الرَّعیة؛ ‏[7]‏
‏پس رعیت صالح نمی شود مگر به اصلاح ولات و زمامداران، و زمامداران صالح
نمی شوند مگر با استقامت مردم.">
‏"قَد علمتُم اِنَّه لا ینبَغی انْ یکُون الوالی علی الفُروج وَ الدماء وَ المَغانم و الاحْکام وَ
امامة المُسلِمین البخیل ...؛ ‏[8]‏
‏شما می دانید که نباید والی و زمامدار بر نوامیس و نفوس و خونهای مسلمانان و اموال
و احکام و پیشوایی و زمامداری امت اسلامی، کسانی باشند که نسبت به اموال آنان
حریص باشند و نه جاهل در احکام و امور و نه جفاکار و نه حیف و میل کننده و نه اهل
رشوه و نه تعطیل کننده سنت.">

 

پرداخت با کلیه کارتهای عضو شتاب امکان پذیر است.

دانلود دانلود مقاله در مورد حکومت علوی و جریان های اجتماعی 25 ص

دانلود مقاله در مورد حکومت علوی و جریان های اجتماعی 25 ص

فرمت فایل دانلودی: .zip
فرمت فایل اصلی: .doc
تعداد صفحات: 25
حجم فایل: 54 کیلوبایت
قیمت: 6000 تومان

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 25 صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

‏حکومت علوی و جریان های اجتماعی
‏مقدمه‏
‏الف) استقرار عدالت‏
‏ب) استقرار آزادی اجتماعی‏
‏تشکل همسو‏
‏موضع امام‏
‏تشکلهای بی تفاوت یا چالشی‏
‏جبهه سوم: بی تفاوتها‏
‏موضع امام‏
‏الف) اندیشه‏
‏ب) رفتار‏
‏اشراف‏
‏عامل پنهان یا نفاق‏
‏حزب عثمانیه‏
‏خوارج‏
‏خاستگاه خوارج‏
‏موضع امام‏
‏قومیت حمراء‏
‏رویکردی دیگر از امام‏
‏ناکثین‏
‏خاستگاه ناکثین‏
‏موضع امام‏
‏قاسطین‏
‏موضع امام‏
‏
‏مقدمه
‏موضوع این نوشتار، موضع گیریهای امام علی(ع) در برابر جریانهای اجتماعی که در زمان
ایشان پدید آمدند یا تداوم یافته اند، است. شاخص درخشانی مانند امام علی(ع) هر زمان مورد
توجه انسانها، با باورهای متفاوت می باشد. این رویکرد بدین لحاظ است که امام، فردی است که
در همه ابعاد وجودی، انسانی ممتاز است و نیز از فرزانگان الهی است که فرصت حکومت کردن
برای وی پدیدار شده است. بعد سیاسی و اجتماعی زندگانی وی، به ویژه زمان زمامداریش، بیش
از هر فرازی، مورد پژوهش است. بر این اساس، جریانهای متفاوت اجتماعی، گرچه خود،
موضوع مهمی هستند که به لحاظ همانند بودن آنها در بستر زمان، همواره موضوع تحقیق و
بهره وری اند، لکن جریانهای اجتماعی زمان حکومتداری امام، از آن جهت که موضع گیریهای
حضرت را در پی دارد، از اهتمامی ویژه برخوردار است؛ زیرا، روش امام، الگوی هر زمان است.
‏از سوی دیگر، رویکردهای امام، گاهی به گونه ای متفاوت جلوه گر است که در نگاه نخست،
ممکن است میان آنها تضاد مشاهده شود.
‏تحلیل جریانهای متفاوت اجتماعی، غبار چشم ره رسیدگان را می زداید تا با دیده زلال بین و
حقیقت یاب بنگرند که این تفاوتها، به لحاظ تفاوت فضای سخن و تفاوت مخاطبان بوده است که
‏|406|
‏
هر یک، سخن مناسب خویش را می طلبیده است. این دو ویژگی، تحلیل جریانهای اجتماعی
زمان امام را، اهمیتی دیگر بخشیده است. قصد ما، تحلیل این جریانها است، ولی محدودیت حجم
نوشته چاره ای جز ایجاز و فشرده گویی، باقی نمی گذارد، گرچه امید است اخلال و کاستی در آن
راه نیافته باشد.
‏چون آشنایی به خاستگاه این جریانها، در تحلیل صحیح آنها، یاری می رساند، پیش از
پرداختن به جریانها، نگاهی به برخی خاستگاههای این جریانها، بایسته می نماید.
‏سوژه های فکری و فرهنگی و نیز موضع گیریهای سیاسی نهاد سیاسی جامعه، همواره، زمینه
خیزش جریانهای اجتماعی است. حکومتداری امام علی(ع) از شاخصه های منحصر به فردی
برخوردار است که زمینه حضور انواع جریانهای اجتماعی متفاوت و چه بسا متضاد را موجب
گشته است. در اینجا به دو ویژگی عمده اشاره می شود.
‏
‏الف) استقرار عدالت
‏از ویژگیهای مهم حکومت علوی، استقرار عدالت اجتماعی در ابعاد گوناگون فرهنگی و
اجتماعی و اقتصادی است. امام همام، برای مستقر ساختن عدالت، از هیچ تلاشی فروگذار نکرد،
بلکه به عنوان یک ارزش مهم بر آن پای فشرد و در هیچ شرایطی، از آن عدول نکرد. امام، در
استقرار عدالت در بعد اقتصادی، این رفتار را متبلور ساخت که اگر قرار بود اموال ِشخصی اش را
تقسیم کند، عدالت را محور قرار می داد تا چه رسد به اموال عمومی:
‏"لو کان المال لی لسویتُ بینهم فکیف و إنّما المالُ مال الله؛ ‏[1]‏
‏اگر مال، از خودم بود، مساوی تقسیم می کردم تا چه رسد به مالی که از آن ِخداست.">
‏حضرت، نه تنها از روز نخست بر این اصل پافشاری کرد، بلکه به اصلاح ِبی عدالتی های
گذشته نیز پرداخت:
‏"وَ الله! لو وَجَدته قد تزوج به النساء و ملک به الإماء، لرددتُهُ؛ فإنَّ فی العدل ِسعة و مَنْ
ضاق علیه العدلُ فالجورُ علیه أضیق؛ ‏[2]‏
‏به خدا سوگند! اگر بیابم که با بیت المال، همسر انتخاب کرده باشند و یا کنیزانی مالک
شده باشند، همه را باز خواهم گرداند، زیرا، در عدل، گشایشی است و آنان که از
عدالت در تنگنا باشند، ظلم بر آنان بیشتر تنگنا فراهم خواهد آورد.">
‏|407|
‏امام، در همان روزهای نخست حکومتی، اقدام به تجدید ساختار مدیریتی کرد. مدیران و
استانداران پیشین را که نوعاً، از میان بنی امیه و هواداران آنان بودند، تغییر داد و هیچ گونه
توصیه ای را در باره ابقای آنان نپذیرفت، حتی در مورد معاویه، از سوی مغیرة و حتی عبدالله
بن عباس، بارها پیشنهاد شد که "با توجه به قدرت وی، چند صباحی او را تحمل کن"، ولی امام، در
پاسخ آنان گفت: "من، دو روز، معاویه را تحمل نخواهم کرد."> ‏[3]‏
‏
‏ب) استقرار آزادی اجتماعی
‏آزادی اجتماعی در عرصه های گوناگون فرهنگی و سیاسی، از ویژگی مهم دیگر نظام سیاسی
امام علی(ع) است.
‏نهادهای سیاسی که از پایگاه مردمی بهره مندند، از استقرار آزادی اجتماعی هراسی ندارند،
بلکه این محور را در جهت اهداف ارزشی خویش دیده و از آن استقبال می کنند، در مقابل،
نهادهای سیاسی استبدادی و ضد ارزشی، هماره، از آزادی اجتماعی مردم در هراسند، زیرا،
آزادی اجتماعی به چالشهای وسیع برای آنان منتهی خواهد شد.
‏امام علی(ع) در استقرار آزادی اجتماعی، مردم را در انتخاب حکومت آزاد گذاشت و گفت،
پیمان و بیعت با من، با رضایت مردم باید صورت گیرد:
‏"و لا تکون إلّا عن رضا المسلمین؛ ‏[4]‏
‏بیعت با من، جز با رضایت مردم نباید باشد.">
‏امام مردم را در امور اجتماعی خویش، کاملاً آزاد گذاشت و سهیم کرد و امور عمومی را با
مشاوره و مشارکت مردم تحقق بخشید و در بیان خواسته ها و ابراز اندیشه ها، تا آن مقدار به مردم
آزادی داد که هر کس در هر شرایط، سخت ترین و تندترین سخن خویش را در حضور همگان،
حتی در حضور رهبری مطرح می کرد و از رفتار امام، انتقاد می کرد و امام هم نه تنها از انتقادها
برنمی آشفت، بلکه شفاف، خود را پاسخگو می دانست. به همین سبب، زیباترین شکل حکومت
مردمی، در حکومت علی(ع) شکل گرفت.
‏این دو شاخصه، به همراه ویژگیهای دیگر رفتار سیاسی امام، زمینه ساز جریانهای اجتماعی
گردید، جریانهایی که بسیاری از آنها، همگون نشان می دادند. این ویژگیها خاستگاه دو نوع
جریان همخوان و چالشی را موجب شد.
‏|408|
‏به دیگر سخن، این ویژگی، همان گونه که سبب شکل گیری یک جریان مهم اجتماعی
آرمان خواه شد، خاستگاه جریانهای چالشی و بی تفاوت نیز گشت که تحلیل هر دو گروه، پیامی
برای زمانهای مشابه است. این جریانها را در دو محور عمده، می توان بررسی کرد.
‏
‏تشکل همسو
‏ویژگیهای حکومتداری امام، زمینه شکل گیری یک طیف عظیم از هواداران و یاران امام شد.
احزاب و افراد آرمان خواه که به ارزشهای الهی و انسانی می اندیشیدند، تحقق آرمانهای خویش
را در روش امام مشاهده می کردند و به همین جهت، نه تنها از استقرار عدالت نمی رنجیدند و از
آزادی اجتماعی بهره وری سوء نمی کردند، بلکه عدالت را، یک آرمان ارزشی می دانستند و از
آزادی اجتماعی نیز به عنوان بستری مناسب برای رشد و بالندگی جامعه بهره می بردند.

 

پرداخت با کلیه کارتهای عضو شتاب امکان پذیر است.

دانلود تحقیق و پاورپوینت