معماری یونان در دوره ی کلاسیک 28 ص

دانلود معماری یونان در دوره ی کلاسیک 28 ص

معماری یونان در دوره ی کلاسیک 28 ص

دسته بندی	معماری
فرمت فایل	doc
حجم فایل	36 کیلو بایت
تعداد صفحات	28

برای روی دکمه زیر کلیک کنید
دریافت فایل

معماری یونان در دوره ی کلاسیک

معماری دوره کلاسیک: این عصر دوران ثبات و شکوفائی تمدن و هنر یونان است. قرن پنجمو چهارم را باید بهترین ایام تحول و تکامل معماری یونان به شمار آورد. این دوره باعظمت، پس از پیروزیهای درخشانی آغاز، و با اقدامات کشور گشایانه ی اسکندر مقدونیپایان پذیرفت. این فصل از حیات یونان نتیجه و مولود دوران باستانی و مقدمه دورانهلنیستی بوده است. دوران کهن با آن که دوران کار و ابتکار محسوب می شد، ولی آثارجوانی و ناآزمودگی از آن هویدا بود و در دوران هلنی که از لحاظ انتشار تمدن در دنیااهمیت شایانی یافت. علائم پیری و مهجوری در آن به چشم می خورد. در صورتی که درفاصله میان این دو دوره یعنی در دوره یونان کلاسیک جز موازنه . اعتدال و هماهنگیچیزی دیده نمی شود.هنر دوره کلاسیک که چکیده تاثیرات اجتماعی و مذهبی یک ملت است در نهایت کمال وپختگی عرضه شده در هنرهای باستانی جای ویژه ای را به خود اختصاص داده است.یونانیان موفقیت و پیروزیهای خود را در جنگها مرهون خدایآن می دانستند و همین مسئلهدرهنر و معماری سرزمین شان کاملاً محسوس است.در عصر کلاسیک با اینکه پس از جنگلهای ایران و یونان فترتی در هنرها حاصل شده بوداما با عبور از مرحله گذرا یونانیان در جوانب مختلف هنر به ویژه در معماری و پیکرتراشی فعالیتهای چشمگیری را آغاز کردند. هنرمندان این عصر پدید آورندگان آثاری شدندکه نه پیش از آن و نه در عصر هلنی به آن دست یافته بودند. مرکز فعالیتهای هنری ایندوره در شهر آتن بوده است . آتنیها که گرد آوری تکه سنگهای پراکنده آکروپلیس آتن راپس از ویرانی شهر در سال 480 ق . م کسر شاءن خود می دانستند ، به رهبری پریکلس نیروو استقلال جدیدشان را با باز سازی کامل آکروپلیس که در واقع یکی از بزرگترین پروژههای ساختمانی جهان باستان تا پیش از روزگار رومیان بود، به جهانیان نشان دادندپلوتارک یکی از مورخین یونانی در 500 سال پس از باز سازی آکروپلیس می نویسد:«کارهای پرویکلس مخصوصاً از این لحاظ ستودنی اند که شتابان ساخته شده اند، برایآنکه قدرتهای جدید دوام بیاورند زیرا هر کار خاصی که او انجام می داد بی رنگ حتی درآن زمان که تازگی داشته عنوان کاری باستانی شناخته می شد و دلیلش زیبایی و ظرافت آنکار بود و با این حال کار مزبور از لحاظ نیرو و تازگیش، امروز نیز چنین است. کهگوئی تازه انجام شده است. در آن کارها گونه ای شکفتگی و تازگی وجود دارد که غبارگذشت زمان را از چهره شان می زداید.»پیکر تراشی: در دوره ی کلاسیک به ویژه در قرن پنجم در پیکر سازی سه شیوه و سبک هنریپدیدار شد:الف) شیوه هنر جدی (480 - 490 ق م)ب) شیوه ی هنری تکامل یافته (430 - 460 ق م)ج) شیوه ی هنری فوق العاده (400 - 430 ق م)از دست آوردهای هنر پیکر سازی این دوره می توان از متوپهای حجاری شده و پر تحرکمعبد زئوس در المپیا و معبد پارتنون در آتن و بناهای یادبود «گول باشی» در ترکیهامروز یاد کرد. به همین دلیل است که عصر کلاسیک را دوره پیکر سازی و معماری دانستهاند. هر چند که تمامی این پیشرفتهای چشمگیر بی تاثیر از مسائل سیاسی، اجتماعی ،اقتصادی و مذهبی جامعه یونان نبوده است. نقش مذهب و رابطه آن با هنر در این دورهتضعیف می گردد و آثار دنیوی در مقابل آثار مذهبی افزایش می یابد. اما مذهب به حیاتشادامه می دهد. هر چند که هنر دیگر خدمتگزارش نیست.معماری: معماری دوره کلاسیک به رهبری و پشتیبانی فیدیاس معمار و پیکر تراشی که دردولت یونان مقام وزیر هنر را داشت، به اوج و رونق خود رسید . با اینکه دربارهمعماری این دوره نوشته ها بسیار است، ولی باید به چند بنای مهم اشاره کرد. شهرآکروپل یا ارگ آتن که بر روی تپه ای ساخته شده از اقدامات بزرگ معماری این معماریاست.معبد «پارتنون» به سرپرستی «فیدیاس» و دو معمار دیگر معبد الهه «آتنا» و معبد«ارختئوم» و چند بنای دیگر هم بر بلندای آکروپل ساخته شده اند.معماری این دوره از جنبه های فنی پیشرفتهای شایانی کرد. سنگهای مورد استفادهدیوارها به طور کامل تراش خورده و با بستهای فلزی با دقت بسیار نسبت به دوره کهن درکنار هم قرار گرفتند نصب سفالهای بامپوش نیز بر همین منوال پیشرفت نمود. ساختمانمعابد دارای پلان سه بخشی بود که مشتمل بود بر 1 رواق ورودی (پیشخان) 2 - تالار(اتاق) قرار گاه پیکره الهه 3 - پستو برای نگهداری نذورات.پلان اصلی بناها چهار گوش بود، به جز چند پرستشگاه که با نقشه مدور ایجاد شده و دورستونی بودند که بهترین نمونه این گونه بناها معبد «تولوس» است که در شهر دلفی قراردارد.به جز معابد و ساختمانهای رسمی در این دوره شهر سازی نیز پیشرفت نمود و انواعبناهای عمومی مانند : تالارهای اجتماعات به شکل آمفی تئاتر گذرگاههای سر پوشیده وستونهای یادبود در خیابانها ، ورزشگاه و باشگاههای پرورش اندام پهلوانان ، میدانهایدو و اسب سواری با ردیف جایگاه های پلکانی برای تماشاگران که این گونه آمفیتئاترهای سر گشاده بر شیب تپه و گرداگرد میدان ورزش ساخته می شد.آکروپلیس: یکی از مجموعه بناهای باشکوه یونان در عصر کلاسیک آکروپلیس در شهرآتن است. این مجموعه به رهبری «پریکلس» در اواخر قرن پنجم ق م یعنی هنگامی که آتنبه دوره قدرت رسیده بود احیا گردید بزرگترین کاری بود که در تاریخ معماری یونان پدیدآمد و موجب آن شد که عالیترین یادگاری از دوران اعتلای هنر بر جای بماند. همهبناهای آکروپلیس، هنر معماری دوره ی کلاسیک یونان را در آن هنگام که به کمال رشدخود رسید بود به منصه ی ظهور رسانده است . این مجموعه شامل بناهای : معبد پارتنون؛دروازه «پروپالایا»، معبد ارختئوم، معبد آرتمیس، معبد الهه ی پیروزی «نیکه» ،نگارخانه «کالکوئیکی» محل پیکره ی «آتناپروماخوس» ، محل معبد قدیمی آتنا، و چندبنای کوچک است.معبد پارتنون: مهمترین بنای مجموعه آکروپلیس معبد پارتنون است. این بنا درعصرکلاسیک ساخته شده است. و برای الهه آتنا (خدای پیروزی) که به افتخار او «آتن» هم ازاو نام گرفته ایجاد شده است. بنا بر روی بلندترین نقطه تپه آکروپلیس و مشرف برسراسر شهر آتن و نواحی اطراف آن بنا شده است. سنگ مرمر سفید مصالح عمده ی بناست.ساختمان به شیوه ی دوریک ساخته شده است.معمارانی چون «کالیمراتیس» و «ایکتینوس» در ساختمان آن نقش اصلی را داشته اند. ودر فاصله سالهای 432 - 448 ق م ساخته شده است. بنا دور ستونی است در ایوان جنوبیمعبد پارتنون بر خلاف پرستشگاههای دیگر، به جای شش ستون از هشت ستون (سبکهشت ستونی)و برای طول آن هفده ستون در نظر گرفته شده است. طول و عرض آن 31 * 70 متر وارتفاع آن72/13متر که ارتفاع هر ستون 43/10 متر است یادآوری این نکته ضروری است که دراین بنا دو شیوه دوریک و ایونیک با هم تلفیق شده اند و در ایجاد نقوش برجسته در چهارگوشیهای تزئینی و سنتوریهای معبد نهایت دقت را به کار برده اند ، این نقوش دارایموضوعات مختلفی هستند.فضای داخلی پارتئون دارای دو بخش جداگانه است. فضای کوچکتر(اتاق باکره یا پارتئون ) با پلانی تقریباً مربع شکل و فضای بزرگتر (مقصوره) با پلانمستطیل شکل که مجسمه الهه ی آتنا پارتنوس در آن قرار داشته است که مقصوره یمستطیل شکل را به سه راهرو تقسیم کرده اند . ردیف ستونهای دوریک در مقصوره بهصورت ستونهای دوتایی بر روی هم قرار گرفته اند و به عنوان ستونهای نگهدارنده سقفبکار گرفته شده اند در حالی که ستونهای نگهدارنده بخش اتاق باکره به شیوه ایونیک است.ستونهای دوریک درنمای معبد نهایت تناسبات این شیوه را داراست. یعنی ارتفاع هر یک ازآنها شش برابر قطر پایه شان است. تعداد خطوط مستقیم بسیار اندک در نمای معبد پراتنونحائز اهمیت و دقت است. ستونهای آن انحنای ملایمی به دورن دارند و فاصله های میان آنهایکسان نیست، این فاصله ها در گوشه های معبد کمتر می شوند.همچنی« ستونهای کناری دارای ضخامت بیشتر هستد. علت این امر جلوگیری از خطای دیداست. زیرا ضخامت بیشتر ستونهای کناری از تغییر شکل یافتن آنها در اثر خطای دیدجلوگیری می کند. شاید دلیل این ضخامت در گوشه ها برای بیان قدرت تحمل آنها در برابربار سنگین است و این کار نه به خاطر عملکرد ساختمانی، بلکه بیشتر برای بیان سمبلیکبه کار گرفته شده است.دروازه ی پروپالایا: بنا مدخل ورودی آکروپلیس است . بنا به قولی ساختن آن پنجسال طول کشیده است و هیچ گاه تکمیل نشده و به وسیله «منسیلکس» معمار ساخته شده ودر طرفین آن کتابخانه و نخستین تالار نقاشی ایجاد شده بوده است.معبد آتنا (آلهه پیروزی) : در کنار سر در ورودی قرار دارد. این پرستشگاه نخستینو کهن ترین نمونه از شیوه ی معماری ایونیک است که توسط یونانیها ساخته شده ، هر چندکه پیش از این معبد چند نمونه در دلفی و المپیا ساخته شده بودند و لیکن ساخت آنهاتوسط جزیره نشینان در دریای اژه بوده است. پس از فتح جزایر توسط آتنی ها بود، کهعناصر معماری شرق یونان به سرزمین اصلی یونان گسترش یافت.معبد ارختئوم: این بنا از نظر پلان با تمامی معابد یونانی متفاوت است و به نظربسیاری از پژوهندگان هنر در میان سایر آثار معماری یونان شاخص تر است. و بر همیناساس دارای ویژگیهای خاص است و شاید علت آن هم ناهمواری زمین زیر بنای آن و یاعملکرد چندگانه این معبد بوده است.احتمالاً این ساختمان بر اساس نقشه پیشه بینی شده ساخته نشده است. به نظر می رسد کهدر نقشه اصلی قرار بر این بوده که رواقهای کناری (شمالی و جنوبی) در مرکز دیوارهایساده و طولانی معبد اصلی قرار بگیرند تا تزئینات خود را به نمایش گذاشته و از خشکیاین دیوارها بکاهند.معبد به شیوه ی ایونیک ساخته شده و رواق جنوبی آن بر روی ستون پیکره ها استواراست .این ستونها از استحکام کافی به عنوان ستون و در عین حال انعطاف لازم برای نشاندادن اندام انسان برخوردارند. این ستون پیکره ها با پوشاکهای چین دار شان، طوریقرار گرفته و ایستاده اند که سنگینی بار ساختمان را بر روی پاهایشان به خوبی القامی کنند پائی که زیر بار نیست از زانو خم شده، برعکس پای دیگر عمودی است نکته جالباین است که در این ستون پیکره ها ، علیرغم تحمل بار یعنی بار بر بودنشان تغییر درحالت تعادل آنها در غالب اندام انسان پدیده نیامده است. بنابراین احتمالاً ستونپیکره ها، نمادهایی از شش ندیمه های الهه بوده اند. ارختئوم در محل قدیمی برگزارینبرد تن به تن بین «پوسیدون» و آتنا برای مسلط شدن بر شهر آتن ، یعنی موضوعمجموعه تندسیهای سنتوری غربی پرتنون ساخته شده است.بر گرفته شده از کتاب: آشنایی با معماری جهان اثر محمد ابراهیم زارعیمعماری اسلامیظهور اسلام در آغاز قرن هفتم میلادی بنیاد بسیاری از کشورهای کهن و متمدن آن زمانرا دگرگون ساخت و قدرت و نفوذ آن در ترکستان غربی و پنجاب از یک طرف و اسپانیا ازطرف دیگر گسترش یافت. به این ترتیب با پیدایش تغیرات اساسی در سرزمینهای مذکور هنر وتمدن کهن آسیا شمال افریقا و حتی بخشی از اروپا دگرگون شدو شالوده هنر های اسلامی که ترکیبی از هنر حکومتهای مغلوب (مانند ساسانیان و حکومتبیزانس) با فرهنگ اسلامی بود شکل گرفت.تشکل هنر اسلامی تقریباً با روی کار آمدن سلسله اموی در سال 41 هجری مصادف بود واین امر با انتقال مرکز خلافت از مدینه به دمشق بی ارتباط نبود. تغییرمرکز حکومت مسلمانان را مستقیماً با هنربیگانه یعنی هنر ایران و روم آشنا کرد و از همین زمان بود کههنر دوره بنی امیه که التقاطی از هنر سرزمینهای همجوار بود راه تازه ای در پیش گرفت.در دوره امویان در زمینه احداث بناها ی مذهبی و غیر مذهبی فعالیت قابلتوجهی صورت گرفت؛ از جمله می توان به بناهای قبه الصخره مسجد جامع دمشق قصرالعمره و بالاخره کاخ المشتی اشاره کرد که از شاهکارهای معماری اوایل اسلام بهحساب می آیند. این بناها تزیینات بسیار زیبایی همچون نقاشی حجاری موزاییک و گچبریدارند.در 133 هجری قمری با آغاز حکومت عباسیان در عراق ـ پایتخت سابق ساسانیان ـ یکشیوه هنری کاملاً ایرانی به وجود آمد و هنرهای مختلف این عصر با الهام از عناصر دورهساسانیان شکل تازه ای به خود گرفت.ایجاد شهر دایره ای شکل بغداد و مسجد سامره را می توان الهام گرفته از معماری شهرهاترا و معماری ساسانی دانست. در همین زمان سلسله های مستقل و ملی مانندطاهریان صفاریان سامانیان در ایران تأسیس گردید که در آفرینش هنرهای مختلف مانندسفال سازی معماری و تزئینات آن درخشش تازه ای یافت؛ به نحوی که در دوره های بعدهنرمندان از آنها الهام گرفتند.در نیمه اول قرن پنجم هجری در شرق ایران حکومت جدیدی به نام سلجوقیان روی کار آمدکه حدود 150 سال دوام یافت. این دوره یکی از درخشانترین دوره های ابداع و توسعهصنایع و هنرهای مختلف اسلامی است. در این دوره معماری و هنرهای وابسته به آن مانندآجرکاری و گچبری نیز با الهام ا زمعماری عصر پیش از اسلام به شکوفایی رسید.در اوایل قرن هفتم هجری هجوم مغولان بسیاری از کشورهای اسلامی از جمله ایران را بهویرانی کشید ولی دیری نگذشت که مغولان فرهنگ و سنن ممل مغلوب را پذیرفتند و حتی

حامی هنر و هنرمندان اسلامی شدند.

دانلود طرح درس روزانه

معماری یونان در دوره ی کلاسیک 28 ص