تحقیق بررسی خصوصیات فیزیکی دانه‌ی آفتابگردان ارقام روغنی استان گلستان 11 ص

تحقیق بررسی خصوصیات فیزیکی دانه‌ی آفتابگردان ارقام روغنی استان گلستان 11 ص

فرمت فایل دانلودی: .zip
فرمت فایل اصلی: .doc
تعداد صفحات: 10
حجم فایل: 334 کیلوبایت
قیمت: 10000 تومان

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 10 صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

1
‏بررسی خصوصیات فیزیکی دانه‏‌‏ی آفتابگردان ارقام روغنی استان گلستان‏ (‏کد مقاله ‏306)
‏چکیده
‏ ‏از جمله مهمترین‏ محصولات استراتژیک‏ مورد نظر بخش کشاورزی کشور‏ دانه‌های روغنی‏ مانند ‏دان‏ه‏ آفتابگردان ‏با ‏سطح زیر کشت‏ی حدود ‏100‏ ‏و 10 هزار هکتار به ترتیب در ایران و استان گلستان‏ و‏ با ‏میانگین ‏عملکرد یک تن در هکتار می‌باشد.‏ شناخت ‏خصوصیات فیزیکی‏ ‏فندق‏ه‏ آفتابگردان می‌تواند ‏در اعمال فرآیندهای مناسب در مرحله برداشت، انتقال، خشک کردن، جداسازی،‏ پوست‏‌‏گیری،‏ ذخیره سازی (انبارداری) و فرآورش‏ ‏نقش اساسی ایفا کند. در این تحقیق ویژگی‏‌‏های فیزیکی و شیمیایی دانه‏‌‏های آفتابگردان روغنی سه واریته پروگرس‏، ‏هایسان33 و یوروفلور نمونه‏‌‏برداری شده‏ از چهار مکان علی‏‌‏آباد، گلیداغ، ‏کلاله و کالپوش واقع در استان گلستان شامل‏ ‏ابعاد محوری‏، ‏میانگین حسابی قطر‏،‏ میانگین هندسی ابعاد (قطر معادل)‏، ‏ضریب کرویت‏، مساحت ‏سطح‏،‏ دانسیته واقعی‏، ‏دانسیته ظاهری‏،‏ تخلخل‏، ‏وزن هزاردانه‏، ‏حجم، ‏رطوبت، میزان روغن دانه کامل، مغز دانه و پوسته آن بررسی شد. ویژگی‏‌‏های هندسی، ثقلی و شیمیایی دانه با استفاده از طرح کاملاً تصادفی و در چهار تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‏‌‏های مورد بررسی از نظر میزان طول، عرض، ضخامت، ضریب کرویت، مساحت سطح، میانگین هندسی ابعاد، میانگین حسابی قطر، حجم دانه، رطوبت، میزان روغن دانه کامل، مغز دانه و پوسته آن اختلاف معنی‏‌‏دار (01/0 P
‏کلیدواژه‏:‏ دانه آفتابگردان، ویژگی‏‌‏های هندسی و ثقلی، خصوصیات شیمیایی
2
‏ ‏مق‏دمه
‏دانه‏‌‏های روغنی پس از غلات، دومین ذخایر غذایی جهان را تشکیل می‏‌‏دهند.‏ بر اساس گزارشات FAO‏ میزان تولید روغن ‏جه‏انی در طول سالهای 06-‏ ‏2005 حدود 2‏ درصد‏ افزایش یافته است‏ که‏ بیشترین میزان افزایش روغن نیز مربوط به روغن آفتابگردان می‌باشد. ‏در ایران علیرغم وجود اراضی وسیع قابل کشت و زمینه‏‌‏های نسبتاٌ زیادی که برای تولید دانه‏‌‏های روغنی وجود دارد، هنوز هم بیش از 85 درصد از روغن مورد نیاز ازخارج‏ ‏(به ارزش تقریبی 647میلیون دلار در سال 1385) وارد می‏‌‏شود‏ [1].‏ رویکرد به واردات در واکنش به عدم تعادل در عرضـه و تقاضای مواد غذایی به دلیل نوسانات درآمدهای ارزی نمی‌تواند یک سیاست پایــدار تلــقی گردد بنابراین ‏باتوجه به اهمیت تامین امنیت غذایی در استراتژی بلند مدت 20ساله کشور، مسئولان دولتی درتلاشند تا با اجرای برنامه‏‌‏های توسعه‏‌‏ای و اعمال سیاست‏‌‏های حمایتی کشت دانه‏‌‏های روغنی و هم زمان با آن ظرفیت فرآوری را توسعه داده و از این نظر به مرز خودکفایی برسند. محور این برنامه‏‌‏ها در زمینه توسعه کشت آفتابگردان، کلزا، سویا‏ ‏و زیتون می‏‌‏باشد. ‏دان‏ه‏‌‏ی روغنی ‏آفتابگردان (Helianthus annuus L.)‏ ‏از خانوادة Astraceae‏ ‏است که سطح زیر کشت آن در ایران و استان گلستان به ترتیب 100 و 10 هزار هکتار با عملکرد یک تن در هکتار می‌باشد. ‏استان گلستان با تولید 45 درصد دانه‏‌‏های روغنی کشور، برای چهارمین سال متوالی مقام نخست تولید این محصولات را در سال 1385 در بین استان‏‌‏های کشور به دست آورد. کسب این مقام با تولید 235 هزار تن محصول دانه‏‌‏های روغنی از سطح 130 هزار هکتار از مزارع استان به دست آمده است که از این میان از کشت آفتابگردان در سطح 6 هزار هکتار، حدود 8 هزار تن محصول برداشت شده است.‏ ‏بر اساس آخرین اطلاعات سرویس تحقیقاتی ‏دپارتمان کشاورزی ایالات متحده‏ در سال 06-2005 میزان مصرف دانه آفتابگردان از 52/7 به 84/9 میلیون تن افزایش یافته است و میزان مصرف جهانی روغن آن نیز از 23/13 به 67/16 میلیونه تن افزایش داشته است‏ [‏2‏4‏].‏
‏دانه آفتابگردان به عبارت صحیح‏‌‏تر‏ تراکن نوع ویژه‌ای از ‏می‏و‏ه‏ نا شکوفا تعریف شده است. دانه شامل پوست دانه، اندوسپرم و جنین است (شکل 1)‏.‏ پوسته نازک دانه سه لایه دارد که لایه داخلی و خارجی پارانشیمی و لایه میانی پا‏ر‏انشیم اسفنجی است. اندوسپرم غالبا شامل یک لایه سلول‏‌‏های آ‏ل‏رون است که به پوسته بذر چسبیده‌اند قسمت عمده جنین کوتیلدون است. ‏کوتیلدون‌ها عمدتا‏ً‏ دارای پارانشیم نرده‌ای با سلول‏‌‏های حاوی روغن و اجزا درشت آلرون و کریستال‏‌‏های پروتئین می‌باشند. قاعده دانه گرد‏ ‏ون‏ ‏وک آن کشیده است و تقریبا 10 تا 15 میلی متر طول دارد در مقطع عرضی چهار و‏جه‏ی به نظر می‏‌‏رسد. جزء خارجی ‏پ‏ری کارپ ‏ی‏ا پوست‏ه‏‌‏ی‏ ‏م‏رکب ‏دارای‏ سلول‏‌‏های کشیده ‏و رنگی م‏ی‏‌‏باشد و قسمت ‏د‏رونی ‏از‏ چندین لایه‏‌‏ی ف‏ی‏ب‏ر‏ی‏ یا دیواره‌های به شدت مشبک تشکیل شده است. پوسته دیوار‏ه‏‌‏ی‏ دانه یا ت‏س‏تا‏ س‏فید است‏.‏ اندوسپرم آفتابگردان تقریبا در موقع تشکیل جنین مصرف می‌گردد. به طور میانگین مغز آفتابگردان 70‏ درصد‏ از کل وزن آن را تشکیل می‌دهد‏ [2]‏.‏
‏شکل 1- دانه آفتابگردان و پوسته آن‏.
‏روغن دانه آفتابگردان دارای کیفیت بسیار عالی برای نیازهای تغذیه‏‌‏ای می‏‌‏باشد به طوریکه در سال‏‌‏های اخیر ‏ارقام‏ زراعی با درصد روغن بالا و خصوصا‏ً‏ دارای اسید اولئیک بالا نقش مهمی در ‏زراعت‏ این محصول داشته است. ‏حدود 25 درصد وزن فندقة آفتابگردان را پوسته تشکیل می‌دهد ‏و‏خصوصیات فیزیکی ‏دانه‏ می‌تواند راهنمایی برای بازاریابی، تسهیل در استخراج روغن و تعیین شرایط بهینة عملیات واحد ‏کاهش اندازه ‏در کارخانجات روغن‌کشی از آفتابگردان روغنی باشد. ‏حمل و نقل دانه‏‌‏های روغنی به لحاظ پراکندگی مناطق تولید در سطح کشور از موارد مهم و تاثیر گذار بر هزینه های تولید روغن نباتی می‏‌‏باشد. مسلماٌ ارائه راهکارهای اساسی از جمله مسائل فنی و اقتصادی جهت بهبود حمل و نقل دانه
3
‏‌‏های روغنی، علاوه بر کاهش هزینه حمل ونقل بر قیمت تمام شده روغن نباتی تاثیر گذاشته و نهایتاٌ منجر به کاهش بار مالی از دوش تولید کنندگان و مصرف کنندگان این کالای ضروری می‏‌‏شود. بررسی بعضی از خواص فیزیکی دانه آفتابگردان و مغز آن و مقایسه آنها با دیگر دانه‏‌‏ها برای طراحی بهتر تجهیزاتی برای جابجا کردن، انتقال، حمل و نقل، جداسازی، پوست گیری، خشک کردن و استخراج مکانیکی روغن، انبار کردن و دیگر فرآیندها به نظر لازم می‏‌‏ رسد‏ [13،14].‏ ‏هدف از این پروژه تعیین خصوصیات ‏هندسی، ثقلی و شیمیایی‏ ارقام آفتابگردان روغنی استان گلستان‏ می‏‌‏باشد.‏ نتایج این تحقیق در پروژه های اصلاح نژاد ارقام آفتابگردان نیز می‏‌‏تواند مورد استفاده قرار گیرد.‏ ‏داده‏‌‏های‏ جمع‏‌‏آوری شده شامل‏ ویژگی‏‌‏های هندسی، ثقلی‏ و شیمیایی ‏دانه با استفاده از طرح کاملاً تصادفی‏ با هشت نمونه‏ و در ‏چ‏ه‏ار‏ تکرار مورد بررسی قرار گرفت. در آنالیز واریانس ‏و مقایسه میانگین ها از نرم افزار SAS‏ و از روش آزمون آماری ANOVA‏ استفاده شد. نمودارها به وسیله نرم افزار EXCEL‏ ‏رسم شد. ‏مقایسه‏‌‏ی ‏میانگین اثرات اصلی و متقابل از طریق آزمون چند دامنه‏‌‏ای دانکن مورد بررسی قرار گرفت.
‏3‏- مواد و روش‏‌‏ها
‏3-1- مواد
‏واریته‏‌‏های آفتابگردان مورد بررسی شامل هیبرید هایسان33 با ‏وزن هزار دانه 80-70 ‏گرم‏،‏ میزان روغن 47‏ ‏درصد و عملکرد دانه 0/4-7/3 ‏تن در هکتار،رقم ‏پروگرس با‏ ‏وزن هزار دانه 70-65 ‏گرم‏،‏ میزان روغن 47درصد و عملکرد دانه 5/3-5/2‏ تن در هکتار‏ ‏و رقم‏ ‏یوروفلور‏ با ‏وزن هزار دانه 80-70 ‏گرم‏،‏ میزان روغن 4‏6‏درصد و عملکرد دانه 6/3-4/3‏ تن در هکتار‏.‏
‏3-2- روش‏‌‏ها
‏3-2-1- نمونه‏‌‏برداری
‏نمونه برداری ‏از 4 محل کاشت دشت کالپوش، گنبد و گلی‏‌‏داغ، کلاله و مینودشت ‏،‏ ‏علی آباد و ‏گرگان ‏و ‏به روش طبقه‌بندی (تعیین مراکز عمدة کشت آفتابگردان) و سپس اخذ نمونه‌های تصادفی از مناطق عمدة کشت آفتابگردان ‏انجام شد به طوریکه‏ از هر یک از 4 محل کاشت‏ ‏بر حسب سطح زیر کشت حداقل 30 نمونه از مزارع با مدیریت یکسان زراعی (بدون وجود عوامل محدود کنندة تولید) مربوط به هر یک از ارقام نمونه‌بردای ‏انجام گرفت. ‏نمونه‌های مربوط به هر منطقه با هم مخلوط و نهایتاً یک نمونة مرکب به وزن ‏10‏0 کیلوگرم‏ (از هر واریته مورد آزمایش)‏ اخذ ‌گرد‏ی‏د‏. ‏نمونه‏‌‏ها طبق جدول 2 نامگذاری شدند.
‏جدول 3-1- ارقام مورد استفاده دراین تحقیق و محل تولید آنها
‏نوع نمونه
A
B
C
D
E
G
H
K
‏رقم
‏هایسان33
‏یوروفلور
‏هایسان33
‏یوروفلور
‏هایسان33
‏پروگرس
‏یوروفلور
‏پروگرس
‏مکان
‏علی آباد
‏گلیداغ
‏گلیداغ
‏کلاله
‏کلاله
‏کالپوش
‏کالپوش
‏کلاله
‏آماده سازی نمونه‏‌‏ها‏:‏ مواد خارجی، دانه‏‌‏های شکسته و نارس با استفاده از غربال و گرد و غبار و مواد خارجی سبکتر به وسیله نیروی باد جداشدند‏ [10،11]‏. ‏سپس نمونه ها در 10 کیسه کتانی 10 کیلویی بسته‏‌‏بندی و در اتاقی با درجه حرارت 18 درجه سانتی‏‌‏گراد نگهداری شدند. از هر کیسه یک نمونه 1 کیلو‏‌‏گرمی اخذ که در مرحله اول به دو واحد 5/0 کیلوگرمی و در مرحله دوم هر 5/0 کیلوگرم به دو واحد 250 گرمی تقسیم بندی شدند. سپس از هر نمونه 250 گرمی دو نمونه 20 گرمی برداشته شد که در مجموع میزان نمونه از هرکیسه 40 گرم خواهد بود که با احتساب 10 کیسه ( نام گذاری شده بر حسب واریته و مکان) 400 گرم نمونه به دست آمد. این روش نمونه برداری با روش‏‌‏های‏ ‏به کارگرفته شده توسط سایر محققین هم‏‌‏خوانی دارد‏ [7،9،13].
‏3-2-2 ‏–‏ اندازه گیری خواص هندسی ‏دانه آفتابگردان
‏ابعاد محوری با تعریف ‏سه بعد اصلی ‏طول‏(L‏)‏ ‏،‏ عرض(W‏) و ضخامت (T‏) برای هر دانه ‏(شکل1)‏. در این آزمون این ابعاد برای 20 دانه آفتابگردان در 30 تکرار (جمعا‏ ‏600 دانه) با استفاده از کولیس ورنیه (دقت 02/0میلی‏‌‏متر) اندازه‏‌‌‏گیری‏ شد.
4
‏شکل 3-1- ابعاد مشخص دانه آفتابگردان.خطوط نقطه چین مغز داخل دانه را نشان می دهد;‏ L‏،l ‏،‏ ‏طول;‏ W‏،w‏ ‏،‏ ‏عرض ;‏ T‏،t ‏ ‏،‏ضخامت (Gupta and Das, 1997‏).
‏اندازه‏‌‏گیری و محاسبه‏‌‏ی میانگین حسابی قطر (de‏)، ‏میانگین هندسی ابعاد ‏(قطر معادل De‏) برحسب ‏میلی‏‌‏متر ‏و ‏ضریب کرویت ( ‏Φ‏) برای دانه‏‌‏ها با استفاده از روابط زیر: ‏[9،20]‏.
‏رابطه (3-1)‏ ؛ ‏ =( L+B+T)/3 ‏ de‏
‏رابطه (3-2) ‏؛ ‏ ‏ D e= (LBT)1/3
‏رابطه (3-3) ‏؛ / L‏ =(LBT)1/3 ‏Φ
‏که در روابط بالا L ‏ طول‏،‏ B‏ عرض ‏وT‏ ‏ ‏ضخامت می‏‌‏باشد.
‏سطح ‏دانه‏‌‏ها (s‏) بر حسب ‏میلی‏‌‏متر مربع‏ با استفاده از تشابه هندسی با جسم ‏کره کشیده ت‏وسط رابطه زیر محاسبه گردید ‏[16].
‏رابطه (3-4) ‏؛ S = 2 a 2 +(b2 ln(1+e/1-e))/e ‏ و e = (1-(b/a)2)1/2‏ ‏
S = Л D2e‏
‏حجم هر دانه با استفاده از اندازه‏‌‏ های به دست آمده ابعاد محوری شامل طول‏،‏ عرض و ضخامت و با فرض شکل دانه به یک کره کشیده‏ از ر‏ا‏بطه زیربه دست آمد‏ [8،16].‏
‏رابطه (3-5)‏؛ ‏که در این رابطهv‏ ‏حجم‏ ‏، a‏ نصف طول ‏و b‏ نصف عرض می‏‌‏باشد‏.
‏ 3‏‏/‏ ]‏ b‏× 2‏(a‏) ‏π= [ 4 ‏ v
‏3-2-3- اندازه گیری خواص ثقلی ‏دانه آفتابگردان
‏وزن هزار دانه ازطریق محاسبه وزن500 دانه که به طور تصادفی انتخاب شده بودند به دست آمد. که این مشابه روش‏‌‏های‏ محققین دیگر ‏می‏‌‏باشد‏ [17،19]‏. مراحل کار بدین شرح است: ‏ابتدا‏ نمونه وزن شده به5 قسمت مساوی تقسیم شد سپس از هر قسمت 100 عدد شمرده و وزن گردید و میانگین 5 عدد به دست آمده محاسبه شد.
‏رابطه (3-6)‏؛ ‏(میانگین 5 قسمت 100تایی)‏ ‏×‏10 = وزن هزاردانه
‏برای محاسبه دانسیته واقعی‏،‏ ‏جرم هردانه‏ ‏(m s‏ )که با استفاده از ترازوی دیحیتال (با دقت 001/0 گرم) به دست آمده را‏ بر‏ حجم‏ ‏(v‏)که از رابطه‏ (3-12) به دست آمده‏ تقسیم می‏‌‏شود‏ [9].‏
‏رابطه (3-7)‏؛ ‏ m s /v ‏= ρt
‏برای اندازه‏‌‏گیری دانسیته ظاهری (ρb‏) ظرفی با حجم و جرم مشخص انتخاب و از دانه‏‌‏های آفتابگردان آنهم بیشتر از گنجایش پر شدند. ‏دانه‏‌‏ها باید با سرعتی ثابت و از ارتفاع حدود 150 میلی‏‌‏متری ریخته شوند. ریختن دانه‏‌‏ها از ارتفاع 150 میلی‏‌‏متری با ایجاد ضربه در ظرف به هنگام پرکردن باعث اثر ته‏‌‏نشینی در حین ذخیره‏‌‏سازی می‏‌‏شود‏ [15].‏ بعد از پرکردن ظرف، دانه‏‌‏های اضافی با عبور دادن یک تکه چوب صاف روی سطح ظرف با حرکت زیگزاگی برداشته می‏‌‏شوند. دانه‏‌‏ها به هیچ وجه فشرده نمی‏‌‏شوند. ظرف با استفاده از یک ترازوی دیجیتال که دقت آن 01/0 بود وزن شد‏ ‏[20].‏ دانسیته ظاهری(ρb‏ ) از نسبت جرم دانه در ظرف(mb‏) به حجم کل آن(vb‏)‏ به دست می آید. طبق رابطه زیر:

 

پرداخت با کلیه کارتهای عضو شتاب امکان پذیر است.

دانلود تحقیق و پاورپوینت